یادداشت های یک دانشجو معلم

ای بچه‌ی تنبل!

بی نظم!

حواس پرست!

دست و پا چلفتی!

تا حالا از این کلمه‌ها برای خطاب کردن کودکتون استفاده کردید؟ آیا میدونید این برچسب زدن‌ها چه تاثیرات بدی روی اعتماد به نفس کودک میگذاره!؟

بله قطعا خیلی‌ها آگاهی دارن اما باز هم در شرایط خاص نمیتونن جلوی خودشون رو بگیرن و دوباره همون عبارات رو تکرار می‌کنن و این باعث میشه کودک در ذهن خودش این رو ثبت کنه که واقعا تنبله! واقعا دست و پا چلفتیه (در صورتی که همیشه این اتفاق نیفتاده) و موقع انجام دادن کارها همیشه نگران بشه و نتونه از پس کارهایی که میخواد انجام بده به خوبی بربیاد. پس لطفا روی این خصلتتون کار کنید.

یک بعد از تربیت کودک تربیت اجتماعیه. کودک باید تعامل با دیگران رو یاد بگیره و بتونه در اجتماع گلیم خودش رو آب بکشه بیرون. مشکلی که ممکنه خیلی از افراد در بزرگسالی پیدا کنن و ریشه اش ممکنه به دوران کودکی برگرده. کودکی که یاد نگرفته چطور در اجتماع زندگی و تعامل سازنده اشته باشه!

یادتون باشه اگر کودک شما اجتماعی بار نیاد به یک فرد شکننده و ضعیف در جامعه تبدیل میشه. پس بهترین کار اینه که از دوران کودکی روی تربیت اجتماعی کودک کار کرد.

مهارت‌هایی مثل سلام و خداحافظی کردن، مهارت نه گفتن، پیش قدم شدن در بحث‌ها، توانایی حل مسئله، همدلی کردن با دیگران، درک احساسات دیگران، مشارکت در انجام کارها، مهارت تصمیم گیری و ... فکر میکنم اگر کمی‌کنیم میتونیم یک لیست بالا بلند از مهارت‌هایی که کودک نیاز به آموختن داره تا به خوبی در اجتماع ظاهر بشه بنویسیم. اما اینکه چظور این مهارت‌ها رو آموزش بدیم هم خودش یک بحث جداگانه داره.

آموزش این مهارت‌ها بخشیش از طریق رفتارهای خود ما بزرگسالان اتفاق می‌افته. مثلا ساده ترینش همین سلام و خداحافظی کردن. وقتی پدر خانواده برای رفتن به سرکار خاز خانواده خداحافظی میکنه و وقتی برمیگرده به همه‌ی اعضای خانواده سلام میکنه به طور غیر مستقیم داره روی کودک اثر میگذاره و یاد میگیره چه موقع باید سلام و خداحافظی کنه. پس نقش الگویی اعضای خانواده رو نادیده نگیرید.

یک روش ذیگه آموزش از طریق بازیه. نقش بازی رو نادیده نگیرید . هم خودتان با کودکان بازی کنید و هم اجازه دهید کودکان با همسالان خود بازی کند.

به طور کلی برای کودک خود وقت بگذارید و باهاش صحبت کنید. نذارید کودکتون تنها بمونه. کودک تنها ، از یادگیری بسیاری از رفتارهای اجتماعی عقب میمونه.

زندگی برای دیگران!

توی زندگی عادت کنیم برای خودمون زندگی کنیم نه برای حرف و حدیث‌های احتمالی دیگران. اگه خیلی در مورد نظر دیگران درباره زندگیتون نگران باشین که مثلا الان چی درباره شما میگن؟ چی تو ذهنشون میگذره؟ از زندگی لذت نخواهیم برد. ما قرار نیست عمر هزار ساله داشتیم. عمر ما محدوده. پس بهتره به نحو احسن در راستای رسیدن به موفقیت‌هامون ازش بهره ببریم. به جای اون زمانی که ذهنمون رو درگیر میکنیم بشینیم ایده پردازی کنیم! یه صفحه کتاب بخونیم! موزیک گوش کنیم! و ... بشینیم دنیای خودمون رو بسازیم.

بعضی وقت‌ها هم شاید دیگران انقدرها به کارهای ما توجه ندارن و ماخودمون زیادی حساس شدیم و وسواس این رو داریم که " الان درباره من چه فکری میکنه ؟"

یادتون باشه شما عقاید و سلیقه‌های مختص خودتون رو دارید. اصلا قرار نیست همه شبیه هم باشن، شبیه هم فکر کنن، شبیه هم عمل کنن ....

خلاصه که امیدوارم این پست تلنگری باشه برای همه ما که برای حرف‌های دیگران زندگی نکنیم.

هوش هیجانی به توانایی کنترل احساسات و عواطف خود و دیگران، تفکیک این احساسات و سمت و سو بخشیدن به رفتار و تفکر شخصی براساس این اطلاعات اطلاق میشه. هوش هیجانی به شخص در حل مشکلات روزمره و تعامل با دیگران کمک میکنه.

اصطلاح هوش هیجانی رو اولین بار دو روانشناس به نام‌های مایر و سالوی مطرح کردن. اونها همچنین در پی پاسخ به این پرسش بودن که چرا برخی از افراد باهوش نمیتونن موفق باشن؟!

فهمیدند که بسیاری از این افراد به خاطر فقدان حساسیت و مهارت‌های میان فردی دچار مشکل میشن. پس اینجاست که به اهمیت هوش هیجانی پی می‌بریم. نکته‌‌‌ای که لازمه بگم اینه که هوش هیجانی قابل آموز است.

نمیخوام بحث رو حیلی تخصصی کنم و ما قراره اینجا خیلی ساده با مفاهیم آشنا بشیم. هوش هیجانی بحث گسترده ایه که مطمئنا توضیح درباره اش در یک پست نمیگنجه. ممنونم که همراه من هستید.

بدخطی یکی از مشکلاتیه که ممکنه سراغ بعضی از کودکان بیاد و اگر برطرف نشه تا بزرگسالی هم ادامه پیدا میکنه. اما اینجا میخوام از راهکارهایی بگم که در دوران کودکی میتونه به رفع بدخطی دانش آموزان کمک کنه. قبلش لازمه بگم بدخطی هم مثل بقیه مسائلی که مطرح کردیم از یکسری علل سرچشمه میگیره که با دانستن علل خیلی راحت تر میشه به رفع و ترمیم پرداخت. اما علل بدخطی چه چیزهایی میتونه باشه؟

-آموزش‌های ناکافی معلم در زمینه نحوه‌ی صحیح نوشتن حروف و کلمه‌ها، نحوه‌ی صحیح گرفتن مداد در دست، فاصله مناسب سر با کاغذ، زوایه مناسب قلم وکاغذ

-اختلالات روحی و روانی مثل اضطراب، بیش فعالی و...

- اختلالات جسمی‌مثل مشکلات بینایی

-نامناسب بودن ابزار هنگام نوشتن مثلا مداد خیلی کوچک و دفتر بدون خط زمینه به خصوص در کلاس اول ابتدایی

-ارائه‌ی تکلیف زیاد به دانش آموز

- بدخطی معلم و حتی والدین

-تندنویسی تکالیف درسی

-بی دقتی دانش آموز

- بعضی از کودکان از هر دو دست برای نوشتن استفاده می‌کنند ولی در نوشتن با هیچ دستی مهارت ندارند.

-عدم هماهنگی چشم و دست

- بی توجهی به هنر

و...

خب کلی علل میتونه زمینه‌ی ایجاد بدخطی باشه که من تعدادی از اونها رو مطرح کردم. اما راهکارها ...

راهکارها در دل علت‌ها نهفته است. اگر کودک آموزش‌های لازم رو کسب نکرده، به کودک آموزش بدیم. معلم‌ها باید با اصول صحیح نوشتن آشنایی داشته باشند و خودشان هم خط خوبی داشته باشند زیرا هم معلم‌ها و هم والدین نقش الگویی خواهند داشت. علاقه و انگیزه خط خوش رو در دانش آموزان تقویت کنند. معلم‌ها توجه داشته باشند که دانش آموز رو به خاطر بدخطی توبیخ نکنند و از راهکارهای مناسب برای رفع مسئله استفاده کنند.از تکالیف متنوع و جذاب استفاده شود تا دانش آموزان با رغبت بیشتر تکالیف خود را انجام دهند.

من توصیه میکنم اگر کودک بدخطی دارید ابتدا علت رو پیدا کنید و بعد از راهکارهایی که میشه اون علت رو برطرف کرد استفاده کنید.

یکی از واحدهایی که توی دانشگاه پاس کردم، آموزش و پرورش تطبیقی بود که سیستم‌های آموزشی کشورهای مختلف دنیا رو از جهات مختلف بررسی میکردیم. روال به این صورت بود که هر گروه دو نفره یک کشور رو انتخاب می‌کرد و ب ارائه میداد. خب تجربه‌ی جالبی بود. این که بدونیم اون سر دنیا به چه شکلی درس‌ها رو آموزش میدن؟ چند ساعت در مدرسه هستن؟ چه درس‌هایی ارائه میشه ؟ محیط آموزشی به چه شکله ؟ چند روز در هفته به مدرسه میرن ؟ میزان بودجه‌‌‌ای که به وزارت آموزش و پرورش تعلق میگیره چقدره؟ دوره‌های مختلف تحصیلی چند سال طول می‌کشن ؟ و... خلاصه این موارد رو بررسی می‌کردیم و با ایران مقایسه میشد. خب مقاله‌های زیادی هم دراین باره نوشته شده. شما یک سرچ کنید میبیند چه تحقیقاتی صورت گرفته ؟ اما چرا ما هنوز از سیستم آموزشی خودمون مینالیم و به اون سطح از رضایت نرسیدیم!؟ من نمیگم سیستم‌های آموزشی دیگه هیچ مکشلی ندارن اما حداقل میبینیم که آموزش چقدر در بعضی از کشور‌ها با کیفیت بالاتری ارائه میشه. ما معضل بزرگی به نام کنکور داریم. کنکوری که در کشور ما به این شکل برگزار می‌شه استعدادهای نهفته در دانش آموزان رو میکشه. همونطور که میبینیم خیلی‌ها به خاطر کنکور از بسیاری از علایقشون در دوران تحصیل میگذرن تا فقط وارد دانشگاه بشن. خود من به خاطر درس و کنکور از فعالیت‌های هنریم در زمینه نقاشی فاصله گرفتم و الان خیلی پشیمونم. ملاک شاگرد نمونه کسب معدل بالا بوده و الان هم هست!! یادم میاد دوران دبیرستان توی مسابقات وبلاگ نویسی در شهر و استان رتبه‌ی اول رو کسب کردم و برای مرحله‌ی کشوری هم به اصفهان رفتم و اونجا به عنوان برگزیده کشوری انتخاب شدم اما میدونید کجاش جالب بود ؟ اینکه مدیر مدرسه اطلاع نداشت!:( یعنی کلا خبر نداشت که همچین دانش آموزی راهی مرحله کشوری شده و من خودم بهشون گفتم. حالا از این حرف‌ها که بگذریم شما بگید از مشکلات سیستم آموزشیمون. یا اگه خاطره‌‌‌ای دارید برامون تعریف کنید.

در این قسمت میخواهم یک سری راهکار معرفی کنم برای کاهش حواس پرتی دانش آموزان در کلاس درس:

معلم باید تا زمانی که کودکان به او توجه نکرده‌اند درس رو شروع نکند و به تک تک دانش آموزان توجه کاملی داشته باشد.

روی نیکمت دانش آموز وسائل غیر ضروری وجود نداشته باشد.

سعی کنید فعالیت‌ها را مرحله به مرحله انجام دهید.

وقتی کودک توجه می‌کند می‌توانید از پاداش‌های مادی و معنوی استفاده کنید و این رفتار را در او تقویت کنید.

محیط کلاس باید استاندارد و عاری از هرگونه عامل مزاحم باشد.

به داتش آموز تکالیف کوتاه تری بدهید و به تدریج اگر موفق عمل کرد از تکالیف بلند تر استفاده کنید.

مدام به آنها نگویید "توجه کن " این عبارت و عبارت‌های مشابه بیشتر باعث اضطراب کودک می‌شود.

قبل از هر چیز لازمه یک تعریف ساده از اعتماد به نفس داشته باشیم تا بدونیم دقیقا باید چه کارهایی برای تقویتش انجام داد. اعتماد به نفس یعنی اینکه به خودمون و توانایی‌هایی که داریم ایمان داشته باشیم. در ایجاد اعتماد به نفس عوامل مختلفی دخیله که مهم ترینش واکنش مطلوب والدین و اعضای خانواده است. این نکته رو در نظر داشته باشیم که اعتماد به نفس کودک از اعتماد به نفس افراد خانواده تاثیر می‌پذیره. شما تصور کنید پدر و مادری که خودشون از اعتماد به نفس بالایی برخوردار نیستند چطور قراره فرزندی با اعتماد به نفس بالا داشته باشند. یا پدر و مادری که نسبت به توانایی‌های فرزندشون خنثی هستند و به فرزندشون افتخار نمی‌کنند و یا او را تهدید و تمسخر می‌کنند و... چگونه باید انتظار داشته باشیم که فرزندشون اعتماد به نفس بالایی داشته باشند. خب باید چکار کرد ؟ چه توصیه‌هایی داریم؟

یک . سعی کنید به موفقیت‌ها و پیشرفت‌های فرزندتون توجه کنید.

دو. به فرزندتون محبت کنید و با برقراری رابطه‌‌‌ای مطلوب زمینه‌ی ایجاد اعتماد به نفس رو در او به وجوذ بیارید.

سه. از فرزندتون انتظارات منطقی و متناسب با سن و توانایی داشته باشید و او را دیگران مقایسه نکنید.

چهار. به فرزندتون کمک کنید تا یک کار رو شروع کند و با موفقیت به پایان برسونه .

پنج .سعی کنید برای او موقعیت‌هایی موفقیت آمیز فراهم کنید تا نسبت به خودش احساس ارزشمندی پیدا کنه .

قصه‌های قومی‌بخشی از میراث فرهنگی کودکان به حساب می‌آیند. این قصه‌ها معمولا کوتاه هستند و تقریبا همیشه پایان خوشی دارند. در این قصه‌ها خوب، سرانجام پاداش می‌گیرد و بدی مجازات می‌شود. این قصه‌ها صرفا جنبه‌ی سرگرم کننده ندارند بلکه از طریق این قصه‌ها بخش مهمی‌از میراث فرهنگی به کودکان منتقل می‌شود. کودک با مطالعه‌ی این قصه‌ها به ریشه‌های همبستگی انسان پی می‌برد و در عمق وجودش نسبت به فرهنگ‌های دیگری که شبیه فرهنگ او نیستند احترام قائل می‌شود. از طریق این قصه‌ها ایمان به نیکی در کودک تقویت می‌شود و به این باور می‌رسد که انسان دارای رفتار نیک، سرانجام پیروز است.

امیدوارم با خوندن این یادداشت کوتاه ترغیب بشید و از قصه‌های قومی‌برای کودکانتون و یا دانش آموزانتون بخونید.